(Παιδεία και Ανάπτυξη)
Ελλάς... Τόπος ευλογημένος από Παιδεία και Πολιτισμό!
Που τόσο πολύ αποθέωσαν οι μεγαλύτεροι σοφοί, σε Ανατολή
και Δύση, της νεώτερης εποχής.
Όπως ο σπουδαίος στοχαστής
Βέρνερ Γιέγκερ, ο οποίος στο πολύτομο σύγγραμμά του με
τίτλο “Παιδεία” από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα υμνεί
την ελληνική σκέψη. Στην Αγία Γραφή, γράφθηκε ότι “ἐν ἀρχῇ
ἦν ὁ Λόγος”, κι ο πρώτος Λόγος του ανθρώπου υπήρξε η
ελληνική κλασική Παιδεία, η φιλοσοφία, οι τέχνες και οι
επιστήμες! Και ένας άλλος ξακουστός διανοητής, ο Γιόχαν
Γκαίτε, είχε επίσης πει πως “ό,τι είναι ο νους και η καρδιά για
τον άνθρωπο, είναι και η Ελλάδα για την οικουμένη”...
Δεν είναι κρίμα στη γη που γέννησε τον Ορθό Λόγο να
δεινοπαθούν σήμερα τόσο η Παιδεία όσο και ο Πολιτισμός; Οι
διεθνείς αξιολογήσεις κατατάσσουν τα Πανεπιστήμιά μας στις
έσχατες θέσεις, αντί της μόρφωσης κυριαρχεί η παρα-μόρφωση
των ψυχών, κι αντί της Παιδείας ταλαιπωρούμαστε από το
φαινόμενο της παρα-παιδείας... Δεν υπάρχει σύγχρονος
Έλληνας που να μην συμφωνεί με τα παραπάνω και να μην
αναρωτιέται γιατί η πνευματική και μορφωτική μας ζωή
βρίσκεται σ' αυτό το χάλι.
Τι πρέπει άραγε να γίνει;
Η Παιδεία μας, ο Πολιτισμός μας είναι ό,τι πιο πολύτιμο
έχουμε. Είναι ο διαχρονικός θησαυρός του Ελληνισμού! Ένα
όραμα, λοιπόν, χρειάζεται για να ζήσουμε την ανάταση του
πνευματικού μας κόσμου και να καταστήσουμε τη χώρα που
γέννησε τον Όμηρο, τον Σωκράτη και τον Αριστοτέλη ξανά
φάρο για όλη την ανθρωπότητα. Ένα όραμα, που όμως μπορεί
(και πρέπει) να βρει σάρκα και οστά. Αυτό το όραμα περνά
υποχρεωτικά μέσα από τον κλασικό μας Πολιτισμό, μέσα από
το μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδας.
Θέλουμε η Παιδεία μας να συνδυαστεί με την τόσο
απαραίτητη για το ελληνικό μέλλον Ανάπτυξη; Θέλουμε να
συμβάλλουν τα Πανεπιστήμιά μας στην οικονομική άνθηση
της πατρίδας μας; “Ιδού η Ρόδος”! Μπορούμε να το κάνουμε!
Πώς; Αξιοποιώντας ακριβώς την υπερπολύτιμη πολιτισμική
μας κληρονομιά. Αυτό το σχέδιο πνευματικής, αλλά και
οικονομικής μαζί ανάκαμψης περιγράφω στις γραμμές που
ακολουθούν.
Ο σύγχρονος πανεπιστημιακός μας κόσμος είναι
ξεπερασμένος. Αποτελεί στείρα απομίμηση ξένων προτύπων.
Ως εκ τούτου, δεν λειτουργεί. Οφείλουμε να τον υπερβούμε. Ο
τρόπος είναι ένας: επιστροφή της πανεπιστημιακής μας
κοινότητας πίσω στις ελληνικές ρίζες! Είχαμε κάποτε την
Ακαδημία του Πλάτωνος, το Λύκειον του Αριστοτέλη και
πολλές ακόμη πανεπιστημιακές σχολές. Γιατί δεν τις
επανιδρύουμε πάνω σε μοντέλα του παρόντος και του
μέλλοντος;
Ας φανταστούμε, πλάι στους ιστορικούς χώρους
αυτών των αρχαίων θεσμών, να λειτουργήσουν
πανεπιστημιακά ιδρύματα, που να φέρουν τα ίδια με τότε
φημισμένα σε όλο τον κόσμο ονόματα, ως παράγωγα
μοντέρνας σκέψης ανάμεικτης με ό,τι πιο κλασικό.
Να έχουμε
Πανεπιστήμια που να λέγονται Ακαδημία Πλάτωνος και
Λύκειον του Αριστοτέλη...
Φυσικά, αυτό μπορεί να γίνει σε ολόκληρη την ελλαδική
επικράτεια. Κάθε περιφέρεια της χώρας μας διαθέτει πλούσια
ιστορική παράδοση. Διαθέτει αρχέγονο πνεύμα, που “μιλάει”
από τα βάθη των χιλιετιών. Ό,τι ισχύει για την πρωτεύουσα,
ισχύει και για τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, για την Κρήτη
και τη Θράκη, για τα νησιά μας... Παντού σπορά νέων και
φρέσκων πανεπιστημιακών θεσμών, αναμεμειγμένων με το
άρωμα του παλιού! Η Ελλάδα θα γίνει εκ νέου παγκόσμιο
πρότυπο σκέψης, ένα εκπαιδευτικό μοντέλο άξιο θαυμασμού
απ' όλες τις μεριές του πλανητικού ορίζοντα.
Αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης τι τεράστιο όφελος θα
έχει κάθε γωνιά της Ελλάδας απ' αυτή την εκπαιδευτική-
πολιτιστική κοσμογονία;
Θα αναζωογονηθούν οι τοπικές
κοινωνίες, θα έχουμε όχι μόνο άνοδο πολιτισμού σε αυτές,
αλλά και ένα άξιο δείγμα ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα
της οικονομίας μας, αφού το εκπαιδευτικό “big bang” θα
συνοδευτεί -όπως πάντοτε συμβαίνει- από ανάλογη ανύψωση
των κατά τόπους οικονομιών.
Μία νέα Ελλάδα θα γεννηθεί
μέσα σε λίγα χρόνια, κι αυτό χάρις (για πολλοστή φορά) στο
πραγματικό υπερόπλο που διαθέτει η χώρα μας: το αθάνατο
Πνεύμα της Παιδείας και του Πολιτισμού.
Κι ακόμη... Μιλάμε τα τελευταία χρόνια για το “Φόρουμ
των Δελφών” και άλλα αντίστοιχα, σε Ελλάδα και εξωτερικό,
οικονομικού χαρακτήρα συμπόσια. Να, λοιπόν, τώρα η
ευκαιρία για διοργάνωση σε τακτή χρονική βάση
εκπαιδευτικών Φόρουμ σε ιστορικές τοποθεσίες της Ελλάδας,
που είναι φορτισμένες έντονα με το μυθολογικό, πολιτισμικό
και λαογραφικό στοιχείο.
Γιατί όχι ένα νέο Φόρουμ των
Δελφών, αυτή τη φορά όμως για τον Πολιτισμό μας; Γιατί όχι
ένα Φόρουμ της Δωδώνης και πολλών ακόμη θρυλικών τόπων
της πατρίδας μας, όπου θα αναδεικνύονται θέματα βελτίωσης
της Παιδείας; Πρόκειται για μία ακόμη ευκαιρία ανάδειξης,
παραλλήλως, των τοπικών κοινωνιών.
Ας αδράξουμε την ευκαιρία αυτή. Ζούμε σε καιρούς
έντονων αλλαγών.
Τα χρόνια που έρχονται είναι μεν δύσκολα,
προσφέρουν όμως μεγάλες δυνατότητες καινοτομιών σε κάθε
επίπεδο. Οι Έλληνες έχουμε πάνω απ' όλα την Παιδεία και τον
Πολιτισμό μας. Και μπορούμε να μετατρέψουμε τις ευλογίες
αυτές σε εργαλεία σημαντικής οικονομικής ανάπτυξης. Αρκεί
να το θελήσουμε. Έχουμε το όραμα. Να το μετουσιώσουμε σε
πράξη. Είναι βέβαιο τότε ότι θα γίνει η μικρή Ελλάδα ξανά
μεγάλη σε Πνεύμα, ξανά πανανθρώπινο πρότυπο αξιών
Παιδείας και Πολιτισμού!